We horen je al denken. Hoe kan de samenwerking in een team nou beter worden als er onderling irritatie is? Frustraties zijn toch juist belemmerend voor een succesvol team? Klopt. Maar juist daar ligt wel het begin om een succesvol team te krijgen. Een team bestaat uit medewerkers die over kennis en vaardigheden beschikken om hun werk te doen. Een goed team bestaat uit medewerkers die – naast professionele skills – het vertrouwen hebben dat alles uitgesproken en gedeeld kan worden. Een veilige omgeving waarin iedereen kan leren van en met elkaar.
Vertrouwen, het is een van de vijf pijlers die Patrick Lencioni heeft beschreven in zijn model De vijf frustraties van teamwork. Noordcoach Team- en Leiderschapsontwikkeling gebruikt de theorie van Lencioni vaak in teamontwikkelingstrajecten. In dit artikel gaan we hier op in.
Brandjes blussen in mijn team
Laten we beginnen met een voorbeeld hoe zo’n traject vaak start. ‘Rita en Lucie, kan ik eens met jullie praten over mijn team? Individueel doet iedereen zijn werk goed, maar ik heb het gevoel dat er van alles speelt. Een collega die zijn afspraken niet nakomt, een teamlid dat zich niets aantrekt van de feedback die hij gekregen heeft. Het geeft strubbelingen. Een team dat onderling wel afspraken maakt over vrije dagen, maar in de praktijk dan met onderbezetting zit. Het werk kan niet of met moeite afgerond worden en andere afdelingen krijgen nul op het rekest als ze vragen hebben. Gevolg: frustraties, ondanks alle goede bedoelingen.’
‘Het zijn signalen dat de medewerkers in mijn team niet genoeg nadenken over het effect van hun eigen gedrag en handelen. In de praktijk blijf ik alle brandjes blussen, maar ik denk dat we dit op een andere manier moeten oplossen. Kunnen jullie daarbij helpen?’
Hoe goed is mijn team eigenlijk?
Van zo’n vraag worden wij heel blij. Het betekent dat een manager de taakvolwassenheid van medewerkers en de teamdynamiek onder de loep wil nemen. En stilstaat bij de vraag wat zijn of haar rol als teamleider is. Kan het team de klus klaren en is iedereen bereid daar een – persoonlijke – stap extra voor te zetten als dat nodig is. Wat moet ik als teamleider niet, minder of anders doen? Hoe kan ik coachen in plaats van bijsturen? En hoe geef ik het goede voorbeeld?
Geen team is hetzelfde, elke medewerker is anders. Wat ze wél altijd delen, is onderlinge afhankelijkheid. In een team moeten medewerkers hun werk goed kunnen doen en daarvoor moeten ze taken en verantwoordelijkheden met elkaar afstemmen. Maar ook: frustraties en irritaties bespreekbaar maken. In zijn boek De vijf frustraties van teamwork beschrijft Patrick Lencioni de vijf stappen die teams moeten zetten om een succesvol team te worden. Wij gebruiken zijn theorie vaak in onze praktijk.
Lees in dit artikel meer over succesvol samenwerken.
De vijf ‘to do’s’ voor elk team
Laten we beginnen bij de bovenste twee lagen uit de piramide van Lencioni: teamresultaat en verantwoordelijkheid. Om het gewenste teamresultaat te bereiken, moeten alle teamleden persoonlijke verantwoordelijkheid nemen. Gemaakte afspraken kom je na, ook al komt het jou misschien niet altijd goed uit. We spreken elkaar daar ook op aan. En niet alleen dat, de medewerker corrigeert zichzelf ook als dat nodig is. Medewerkers zijn zich ervan bewust dat ze niet loyaal zijn als ze gemaakte afspraken niet nakomen. Als mensen zich niet aan hun afspraken houden, kan een team niet de doelen en resultaten behalen.
Dan naar de onderste drie ‘frustraties’ van Lencioni.
Betrokkenheid in het team
Een medewerker voelt zich echt persoonlijk verantwoordelijk als er betrokkenheid is. Betrokkenheid wordt versterkt als je je mening mag geven, ook al wijkt die af van anderen. Medewerkers zijn betrokken als ze kunnen meepraten en -beslissen. Hoe meer een medewerker zich gehoord voelt, hoe groter de betrokkenheid.
Discussies en conflicten in het team
Vooropgesteld, discussies en conflicten zijn geen doel op zich. Wat Lencioni beschrijft, is dat teams beide niet uit de weg moeten gaan. Elkaar aanspreken op inhoud én gedrag. Vooral dat laatste is best moeilijk. Onderlinge fricties niet uitspreken, leidt uiteindelijk vaak tot de spreekwoordelijke ‘druppel die de emmer doet overlopen’. Wij leren teams om effectief en respectvol met elkaar te discussiëren. Onderliggende conflicten boven water krijgen, hoe ongemakkelijk dat soms ook is. Samen sturen we op het geven van feedback, hoe iemand daar op reageert en wat dit met de ander doet.
Vertrouwen in het team
Tot slot de onderste laag van Lencioni. Daar waar elke samenwerking mee begint: vertrouwen. Een stevige discussie kán, als medewerkers weten dat ze niet na het overleg afgebrand worden. Dat het oké is om een afwijkende mening te hebben, die daarna niet tegen ze gebruikt wordt. Dat een conflict mét elkaar wordt besproken en niet in de wandelgangen. Vertrouwen in je collega’s en in jezelf is de basis voor een goede samenwerking in teams. Leidinggevende en medewerkers die vertrouwen in elkaar hebben en leren van elkaar.
Doe de check
Ben jij benieuwd hoe het in jouw team zit? Loopt alles gesmeerd of kunnen er nog wel wat stappen gezet worden? We geven je graag een paar vragen ter overweging.
- Geeft iedereen vrij en openlijk zijn of haar mening over alle onderwerpen?
- Zijn jullie teambijeenkomsten uitdagend en productief?
- Komt jullie team snel tot beslissingen en zitten jullie niet vast in het proces van streven naar consensus?
- Confronteren jullie elkaar op een constructieve manier met jullie tekortkomingen?
- Geven jullie je persoonlijke belang op ten gunste van het belang van het team?
Het perfecte team?
Geen enkel team is perfect. Die conclusie willen we je alvast meegeven. Zelfs de beste teams worstelen soms met deze vragen. Kun jij alle vragen met ja beantwoorden? Mooi, dan zit je op de goede weg. Twee of meer vragen met nee beantwoord? Dan is nu het goede moment om daar verandering in aan te brengen. Noordcoach Team- en Leiderschapsontwikkeling helpt je daar graag bij.
Nieuwsgierig? Neem contact met ons op.
Hoe die vijf frustraties nou werken? Dat legt Patrick Lencioni je uit in deze korte video.